[VnExpress] Chương trình đầu tư định cư EB-5 có nhiều cải tiến quan trọng

Tại tọa đàm "Những cải cách quan trọng trong chương trình đầu tư định cư Mỹ EB-5" vừa được VnExpress tổ chức vào ngày 12/4. Luật sư trưởng José E. Latour - Chủ tịch Trung tâm vùng AVSEB-5 cho biết chương trình EB-5 ra đời từ năm 1990, là diện thị thực định cư dựa vào hoạt động đầu tư đầu tiên cho những người muốn nhập cư Mỹ.

"Đây là cách người nước ngoài có thể cùng gia đình định cư Mỹ bằng cách đầu tư, ủy thác quá trình định cư cho các bên liên quan, để bản thân và gia đình tự do làm việc, mở kinh doanh riêng, sống ở bất kỳ đâu ở Mỹ mà không bị ràng buộc theo khu vực dự án hoạt động", ông José E. Latour nói.

Theo bà Monica N. Pham - Giám đốc điều hành AVS EB-5 Việt Nam, khi trở thành thường trú nhân, gia đình nhà đầu tư sẽ hưởng phúc lợi an sinh xã hội. Con cái họ có thể hưởng chính sách trường công miễn phí, vào đại học trường tư bằng học phí bằng 1/3 học phí cho du học sinh, không trở ngại khi chọn ngành.

"Đầu tư EB-5 qua trung tâm vùng là lựa chọn tốt do các đơn vị có đội ngũ chuyên gia tư vấn luật, luật sư, đảm bảo dự án vận hành trơn tru, nhà đầu tư không chịu áp lực điều hành trực tiếp", bà Monica cho biết.

Những thay đổi của chương trình EB-5

Chủ tịch Trung tâm vùng AVS EB-5 nhìn nhận luật cải cách EB-5 ban hành năm 2022 là cột mốc thay đổi bộ mặt chương trình sau 30 năm. Mục đích những đổi mới này nhằm nâng cao tính minh bạch, bảo vệ nhà đầu tư tốt hơn. Giá trị mỗi suất đầu tư vào các dự án trong khu vực tạo việc làm trọng điểm (TEA) trước đây ở mức 500.000 USD thì nay nâng lên 800.000 USD. Còn những dự án nằm ngoài vùng TEA từ một triệu USD sẽ nâng lên thành 1,05 triệu USD.

Vì những thay đổi trong quy định định nghĩa vùng thỏa điều kiện TEA, nhiều dự án EB-5 dù có chứng nhận TEA theo luật cũ có thể không còn được công nhận thuộc TEA theo luật mới.

Quy định mới cho phép nộp đơn đồng thời chuyển đổi tình trạng sang định cư ngay tại Mỹ. Thời hạn chương trình ấn định đến năm 2027, đảm bảo hiệu lực hoạt động trong 5 năm. Các đương đơn tại thời điểm tham gia chương trình được áp dụng theo bộ luật có hiệu lực tại thời điểm nộp đơn, được bảo vệ trước các thay đổi luật trong tương lai.

Luật EB-5 quy định tính minh bạch từ khi nhà đầu tư bắt đầu tìm hiểu với bất kỳ đơn vị tư vấn di trú nào ngoài Mỹ đến khi số tiền đầu tư được chuyển vào một dự án cụ thể. Sở di trú Mỹ (USCIS) sẽ kiểm tra lý lịch những chủ sở hữu trung tâm vùng, xem xét họ có từng phạm tội không. Nếu có vấn đề, cá nhân đó không được phép tham gia huy động vốn.

"Người sở hữu trung tâm vùng phải là thường trú nhân Mỹ hoặc công dân Mỹ. Trung tâm vùng phải ký thoả thuận với nhà đầu tư liệt kê chính xác đơn vị nào được trả các khoản phí bao nhiêu, cho dịch vụ gì", đại diện AVS nói.

Bà Monica N. Pham đánh giá những thay đổi này mang yếu tố tích cực cho cả nhà đầu tư cũ và mới. Trước đây, có tình trạng tồn đọng hồ sơ do nhu cầu chờ nhận thị thực định cư nhiều hơn hạn mức thị thực phân bổ. Song hai năm qua, nhu cầu nộp hồ sơ định cư EB-5 của Việt Nam xuống thấp nên đây là cơ hội dành cho nhà đầu tư.

Một số nhà đầu tư Việt Nam từng rơi vào tình trạng chờ đợi xét duyệt kéo dài mà không có sự giải thích cụ thể từ USCIS. Trong luật mới, chính phủ Mỹ yêu cầu các cơ quan xét duyệt hồ sơ EB-5 thay đổi. Ngày 29/3, USCIS đã ra thông báo cải tổ thời gian xử lý đơn I-526 trong thời hạn 6 tháng và bổ sung nguồn lực để đáp ứng được mục tiêu này. Các hồ sơ bị tạm ngừng xét duyệt vì luật cũ hết hạn, sẽ trải qua thời kỳ chuyển đổi và được xét duyệt tiếp khi quy trình mới được áp dụng.

Bà Monica cho biết thêm, đến 15/5, USCIS sẽ công bố chi tiết hướng dẫn thay đổi bộ luật EB-5. Tính tích cực của bộ luật mới mang tới cho chuyên gia trong ngành kỳ vọng tốc độ xử lý hồ sơ nhanh hơn.

"Nếu một cá nhân đang tạm trú hợp pháp và tham gia EB-5 theo bộ luật mới, có thể cân nhắc nộp đơn chuyển đổi visa không định cư I-485 sang định cư theo bộ đơn I-526 là thường trú nhân có điều kiện", bà Monica chia sẻ.

Những điều khoản bảo vệ nhà đầu tư

Khi luật EB-5 hết hạn năm 2021, những thượng nghị sĩ đóng góp tích cực với chương trình này tuyên bố, nếu không được cải cách, chương trình này phải chấm dứt. Sau đó, ngành EB-5 phải thương lượng với Quốc hội Mỹ để giải quyết vấn đề tồn tại.

Bộ luật ra đời khuyến khích dòng vốn đầu tư vào các khu vực kinh tế kém phát triển (TEA) ở Mỹ. Tuy nhiên, trong thời gian còn hiệu lực luật cũ, những đơn vị phát triển dự án tại những thành thị giàu có có thể vận động hành lang để có chứng nhận TEA. Còn theo quy định mới, vùng TEA phải được phê duyệt ở cấp liên bang, nên còn ít dự án thỏa điều kiện TEA.

Luật mới đảm bảo nhà đầu tư biết rõ những ai có liên quan đến việc đầu tư của họ, giúp trung tâm vùng và chủ dự án huy động vốn EB-5 sở hữu và quản lý bởi những cá nhân và đơn vị có trách nhiệm, không có lịch sử phạm pháp.

Về vai trò các công ty tư vấn di trú ở nước ngoài, luật mới quy định các công ty tư vấn di trú ngoài Mỹ phải đăng ký giấy phép với Sở di trú, phải cùng ký với trung tâm vùng, dự án EB-5 và nhà đầu tư trong các văn bản nộp vào USCIS.

Có 3 lưu ý dành cho nhà đầu tư. Thứ nhất, nhìn vào một dự án và trung tâm vùng có lịch sử hoạt động trong các vùng khuyến khích đầu tư và thực sự huy động vốn vào các khu vực nghèo ở Mỹ. Vấn đề thứ hai và ba là tìm hiểu xem ai là trung tâm vùng, ai là đơn vị chịu trách nhiệm tạo việc làm, tức đối tác Mỹ là ai.

Tham gia tọa đàm qua kênh trực tuyến còn có ông Jud Laird, CEO Lindemann Multifamily Management, doanh nghiệp có trụ sở ở Florida, sở hữu hàng nghìn bất động sản cho thuê tại Nam Florida. Đây là thị trường bất động sản năng động với nguồn cung nhà ở thiếu, do lượng lớn người di cư từ các tiểu bang khác như New York hay California trong Covid-19. Thị trường lao động lớn, ưu đãi thuế tốt và nhiều cơ hội phát triển.

River Oak là dự án thứ ba của Lindemann tại Nam Florida và là dự án bất động sản đầu tiên doanh nghiệp chấp nhận huy động vốn EB-5. Dự án tập trung vào phân khúc nhà ở gia đình đơn lập cho thuê.

Lindemann đã mua khu đất cho dự án River Oak vài năm trước, đang hoàn tất các thủ tục nhận chủ quyền và sử dụng ngân sách thực hiện những hạng mục đến nay. Mục tiêu của chủ đầu tư không chỉ là phát triển một dự án hiệu quả mà còn bảo vệ nhà đầu tư khỏi những sai phạm trong việc sử dụng nguồn tiền từ huy động EB-5, hay rủi ro không tạo đủ số việc làm quy định.

Theo luật sư José, nhà đầu tư có thể sẽ đối mặt với rủi ro liệu có lấy được thẻ xanh không, liệu có lấy lại được tiền đầu tư không. Vì khi dự án nhận vốn EB-5, họ không thể tuỳ tiện sử dụng vốn vay vào bất kỳ hạng mục nào mà họ muốn. Họ phải sử dụng vốn vay trong dự án cho các mục đích quy định trong luật EB-5, tuân theo báo cáo tạo việc làm mà các chuyên gia kinh tế đã lập từ đầu.

Khi xác định các dự án nằm trong vùng TEA được huy động mức 800.000 USD, AVS và Lindemann thống nhất giảm số suất EB-5 đã được USCIS phê duyệt là 60 suất xuống chỉ còn 25 suất. Theo đó, mỗi nhà đầu tư EB-5 sẽ có hơn gấp đôi số việc làm trên suất đầu tư.

Số vốn EB-5 tiếp nhận sẽ là những khoản vay, có thời hạn 6 năm với lãi suất là 1,5% một năm. Khi nhà đầu tư hoàn thành quá trình lấy thẻ xanh vĩnh viễn, họ có thể nhận lại số vốn và đầu tư vào các cơ hội kinh doanh sinh lợi tương tự dự án này.

Chương trình EB-5 được giám sát bởi Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC), được xem là một hình thức đầu tư chứng khoán, vì nhà đầu tư bỏ một số tiền lớn để lấy thẻ xanh.

Giả sử, trường hợp một nhà đầu tư muốn cho người con 19 tuổi đang học ở Mỹ của mình một khoản đầu tư EB-5, người con đang là sinh viên chưa được xem là nhà đầu tư có kinh nghiệm. Trong trường hợp này "nhà đầu tư được công nhận" sẽ hàm ý là người cha hoặc mẹ tặng tiền cho con đầu tư EB-5. Ngoài ra, luật cho phép các cá nhân trên 18 tuổi ở bất kỳ ngành nghề, lĩnh vực nào cũng có thể tham gia đầu tư EB-5.

Hoài Phong